Hızla gelişen bilişim sistemleriyle birlikte kullanımını arttırdığımız cep telefonu, bilgisayar aracılığıyla internet bankacılığı, e-ticaret sayfaları, Facebook, Instagram, Twitter üzerinden kötü niyetli kişiler haksız kazançlar elde etmekte ve insanları mağdur konumuna düşürmektedirler. İnternet dolandırıcılığı suçu da, bilişim sistemlerinin kullanılması yoluyla mağduru hileli hareketlere kandırarak, mağdurun zararına yarar elde etmek anlamına gelir. İnternet dolandırıcılığında hileli hareketlerle kandırılan kişi karşı tarafta sistemi kullanan kişidir, yani suçun oluşması için bir mağdurun hileli hareketlere maruz kalmış olması gerekir.
Suçun Tanımı
Genel olarak Dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanunu madde 157’de düzenlenmiştir;
Madde 157: “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.”
Dolandırıcılık suçunda tipikliğin meydana gelmiş olabilmesi için fail, hileli davranışlarla mağduru manipüle etmiş olmalıdır. Bir aldatma söz konusudur ve dolandırıcılık suçunun vücut bulması için suç teşkil eden fiil nedeniyle bir zarar ortaya çıkmalıdır. Suçun faili, mağdurun veya başkasının zararına, kendisinin veya başkasının yararına haksız bir fayda elde etmelidir.
Hangi hareketin aldatmaya elverişli olduğu ise somut olaya göre ve mağdurun içinde bulunduğu duruma göre belirlenmelidir. Bu konuda önceden bir kriter oluşturmak olanaklı değildir”
Dolandırıcılık Suçunda Niyet
Dolandırıcılık suçu, kasten işlenebilen bir suçtur. Burada söz konusu olan kast, dolandırıcılık suçunun maddî unsurlarının hepsinin fail tarafından bilinmesini ifade etmektedir. Bir başka ifadeyle, fail gerçekleştirdiği davranışların hile teşkil ettiğini, başka birini aldatıcı nitelikte olduğunu bilmelidir. Ayrıca, fail, bu hileli davranışlar sonucunda bunların etkisiyle, hileye maruz kalan kişinin veya başkasının malvarlığında bir eksilme meydana geldiğini, zarar gördüğünü ve buna karşılık, kendisinin veya sair bir kişinin malvarlığında bir artma meydana geldiğini bilmelidir.
Dolandırıcılık Suçunun Cezası Nedir?
Dolandırıcılık suçunun basit halinin cezası, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezasıdır. Dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerin gerçekleşmesi halinde ise üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezasına hükmedilir.
Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Halleri
Dolandırıcılık suçunun,
…f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
İnternet dolandırıcılığı suçu, kanun maddesinin (f) bendinin kapsamına girdiği için işlenen suçun durumuna göre cezası 4 yıl ile 10 yıl arasında değişmektedir. Bunun yanı sıra işledikleri suçun maddi değerinin 2 katı kadarı adli para cezası olarak aldıkları cezaya eklenmektedir.
Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçunun işlenmesinde fail bilişim sistemlerini ve banka, kredi kurumlarını araç olarak kullanarak kendisine kolaylık sağlamaktadır. Bu nedenle bu husus dolandırıcılığın nitelikli halleri arasında düzenlenmiştir. Bilişim sistemlerinin denilmesinden ise Türk Ceza Kanunu’nun 243.maddesi gereğince verileri toplayıp yerleştirdikten sonra bunları otomatik işlemlere tabi tutma olanağı veren manyetik sistemler anlaşılmalıdır.
Bilişim Suretiyle Hırsızlık Suçları
Türk Ceza Kanununun 142/2-e maddesinde düzenlenen bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık suçları, genelde mağdura ait internet ya da mobil bankacılık hesabına yapılan hukuka aykırı erişim yoluyla işlenmektedir.
Suçun; e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle, İşlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Görüldüğü üzere günümüz şartları ve teknolojik gelişmeler suçların türlerini de değiştirmiş ve bilişim hukuku kapsamında da suçun ele alınmasını gerekli kılmıştır. Bu da bize bir bilişim avukatı ihtiyacını doğurmaktadır.
Suçun Kovuşturulması
Dolandırıcılık suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi değildir. Savcılık tarafından resen soruşturma yapılmaktadır. Mahkeme tarafından resen kovuşturma yapılmaktadır. Mağdurun veya müştekinin şikayetten vazgeçmesi halinde dava düşmeyecektir. Mahkeme tarafından davaya devam olunarak sanığın suçu işlediği kanaatine varıldığında failin cezalandırılması yoluna gidilecektir.
Dolandırıcılık Suçunda Zamanaşımı
Dolandırıcılık suçunun temel şekli bakımından zaman aşımı süresi Türk Ceza Muhakemesi Kanunu ilgili hükümleri uyarınca suçun ve failin öğrenildiği tarihten itibaren 8 yıldır. Nitelikli dolandırıcılık suçu bakımından zaman aşımı süresi ise 15 yıldır.
İnternet dolandırıcılığı dolandırıcılık suçunun nitelikli hali olması nedeniyle zamanaşımı süresi her halükarda 15 yıl olacaktır.
İnternet Dolandırıcılığı Yöntemleri
Fishing Yöntemi
Son zamanlarda fishing adı verilen internet dolandırıcılığı yöntemi gündeme gelmektedir. Buna göre internet bankacılığı kullanan kimselerin açıklarını çok kolayca değerlendiren hackerlar, internet üzerinden yapılan fatura ödemelerinde ve alışverişlerde kredi kartıyla ödeme yapmak isteyen kimse ile aynı anda hareket ederek, kişinin kart limitini kısa bir sürede doldurabiliyorlar.
“Phishing” kısaca, insanların kredi kartı bilgileri, ağ bilgileri veya diğer hassas bilgilerine ulaşmak için yapılan kimlik avı saldırılarıdır. Saldırganlar telefon ve çoğunlukla da e-posta yolunu kullanarak, hedeflerini kandırıp zararlı bağlantılara yönlendirerek kişileringizli bilgilerini çalarlar.
Sosyal Medya Dolandırıcılığı
E-posta dolandırıcılarının sıklıkla başvurduğu diğer bir yöntem Instagram, Twitter gibi popüler sosyal mecralardan gelmiş gibi görünen yeni arkadaş, etkinlik, yorum vb. sahte bildirim mesajlarıdır. Bu tür mailler ilk bakışta oldukça gerçekçi görünür. Dolayısıyla birçok kullanıcı bunun bir kimlik avı maili olduğunu fark edemez. Kullanıcıya burada ilgili sosyal medya mecrasına aitmiş gibi duran sahte bir bağlantı linki yollanır, buna tıklayıp kullanıcı adı ve şifre girmesi istenir ve bu aşamadan sonra kimlik avı işlemi gerçekleşmiş olur.
Sosyal Mühendislik Dolandırıcılığı
Sosyal mühendislik, kullanıcının hassas bilgilerini ifşa etmesini sağlamak için siber suçluların insandan insana etkileşimi kullanmasının bir yoludur. Sosyal mühendislik insan doğasına ve duygusal tepkilere dayandığından, saldırganların sizi çevrimiçi ve çevrimdışı kandırmanın pek çok yolu vardır. Bu yöntemde herkese açık olarak paylaştığınız ev adresiniz, çocuklarınızın ismi, evcil hayvanınınız, doğduğunuz şehir gibi ilk bakışta zararlı olmayan bilgiler kullanılabilir.
Sahte Telefon Uygulamaları
Mobil dolandırıcılık olarak da adlandırılan bu yöntem pek çok biçimde olabilir ancak en yaygın olanı kimlik avı uygulamalarıdır. Bu uygulamalar tıpkı kimlik avı e-postaları gibi gerçek gibi görünecek şekilde tasarlanmıştır. Tam olarak aynı işlevi görür ancak e-postalar yerine kötü amaçlı yazılım sahte bir uygulama ile bulaşır. Telefonunuzda kayıtlı şifreler, fotoğraflar ve bankacılık uygulamalarındaki bilgiler gibi hassas verileriniz etkilenir.
Klonlama Yöntemi
Klonlama yöntemiyle yapılan e-posta saldırıları, daha önceden gönderilmiş bir bağlantıyı veya eki içeren mailleri kullanır. Saldırganlar, resmi e-postanın bir klonunu hazırlayarak, güvenli bir bağlantıyı veya dosyayı, zararlı yazılımlı dosyalarla veya eklerle değiştirir.
Dolandırıcılar ayrıca bunlara ek olarak, kimlik avı e-postaları, sosyal medya, cep telefonunuzdaki SMS mesajları, sahte teknik destek telefon görüşmeleri, sahte alışveriş siteleri ve daha fazlası gibi sayısız yöntem kullanabilmektedirler.
Şikayet
Söz konusu internet dolandırıcılığı suçuna karşı ne yapmalı? Bu sorunun cevabı için, ,nternet dolandırıcılığı mağdurları, malvarlıklarına yönelen suçu CMK m. 158 hükmü uyarınca savcılık ya da kolluk kuvvetlerine şikâyet etmelidir. Ancak doğrudan savcılığa bulunulan şikayetlerde süreç daha hızlı ilerlemektedir.
İnternet Dolandırıcılığıyla İlgili Emsal Yargıtay Kararları
- Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2021/4365 E. 2021/14979 K.
TCK.nın 244/4. maddesindeki “yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde” şeklindeki düzenleme karşısında; sanığın, katılanın banka hesabına internet bankacılığı aracılığıyla girilip mevduatında bulunan paranın oluşturulan banka hesabına transfer edilerek POS cihazı aracılığı ile harcama yapılması şeklindeki eyleminin, TCK.nın 142/2-e madde ve fıkrasında düzenlenen bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşülerek yazılı şekilde, TCK.nın 244/4. maddesi uyarınca mahkumiyet hükmü kurulması,
Yasaya aykırı, sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nın 321. ve 326/son maddeleri gereğince sonuç ceza miktarı bakımından kazanılmış hakkı saklı kalmak kaydıyla BOZULMASINA, 31.05.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
- Yargıtay 19. Ceza Dairesi 2020/4413 E. 2021/6614 K.
7258 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde, bu Kanun’daki düzenlemelere aykırı olarak spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis ya da şans oyunları oynatma veya oynanmasına imkan sağlanmasının suç olarak düzenlendiği, oynatılan bahsin yurtdışı kaynaklı olup olmadığına göre de farklı cezalar öngörüldüğü, anılan fıkranın (b) bendinin “Yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkân sağlayan kişiler,…” şeklinde düzenlendiği, gerek madde gerekçesi gerekse düzenlemedeki “… internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak…” ibaresi gereğince, fiilin hangi bent kapsamına girdiğinin tespitinde ayırt edici unsur, bahis oynanan futbol ya da sair müsabakaların oynandığı yer değil, bahis organizasyonunun ya da günümüz teknik imkanları göz önüne alındığında, bahis oynatmak üzere erişim sağlanan internet sitesinin bulunduğu yer olduğu cihetle, bozma üzerine yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporda, bilgisayarda tespit edilen bahis kuponlarındaki futbol müsabakalarının yurtdışında oynandığının belirtilmesi üzerine sanığın eyleminin 7258 sayılı Kanunun 5/1.b maddesi kapsamında kaldığı kanaatine ulaşılmış ise de gerekirse Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ve diğer kaynaklardan araştırılmak suretiyle, sanığın bahis oynattığı tespit edilen “www.korner24bet.com” internet sitesinin, suç tarihi itibariyle, bulunduğu yer tespit edilip, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi,
Kanuna aykırı olup, sanığın temyiz nedenleri bu itibarla yerinde görüldüğünden HÜKMÜN, 5320 sayılı Kanun’un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nin 321. maddesi uyarınca, tebliğnameye aykırı olarak, BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine, 15/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
- Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2017/33845 E. 2021/4175 K.
5237 sayılı TCK’nın 158. maddesinin 1. fıkrasının (e), (f) (i) ve (k) bentlerinde sayılan hallerde, adli para cezası belirlenirken, tespit olunacak temel gün, suçtan elde olunan haksız menfaatin iki katından az olmayacak şekilde asgari bu miktara yükseltilerek belirlenecek gün sayısı üzerinden arttırma ve eksiltmeler yapıldıktan sonra ortaya çıkacak sonuç gün sayısı ile bir gün karşılığı aynı kanunun 52. maddesi uyarınca, 20-100 TL arasında takdir olunacak miktarın çarpılması suretiyle tespit edilmesi gerektiği gözetilmeden, 5275 sayılı Kanunun 106.maddesinde öngörülen adli para cezası yerine çektirilecek hapis cezası süresinin belirlenmesi açısından, infazda tereddüt oluşturacak şekilde temel gün adli para cezası belirlenip 5237 sayılı TCK’nın 52. maddesi uyarınca, 20 TL ile çarpıldıktan sonra çıkan sonuç miktar üzerinden arttırma ve eksiltme yapılması suretiyle sanıklar hakkında fazla ceza tayini…
- Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/370 E. 2021/3270 K.
Bilişim sistemleri banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçundanşüpheli …hakkında yapılan soruşturma esnasında, suç yeri itibarıyla dosyanın Urla Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair Düzce Cumhuriyet Başsavcılığının 06/02/2020 tarihli ve 2019/15240 soruşturma, 2020/130 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin Urla Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 21/02/2020 tarihli ve 2020/586 soruşturma, 2020/45 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, Düzce Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine dair mercii Karşıyaka 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 27/02/2020 tarihli ve 2020/357 değişik iş sayılı kararı aleyhine, Yüksek Adalet Bakanlığınca verilen 13/11/2020 gün ve 94660652-105-81-14948-2020-Kyb sayılı kanun yararına bozma talebine dayanılarak soruşturma dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 15/12/2020 gün ve 2020/105050 sayılı tebliğnamesiyle Dairemize gönderilmekle okundu.
Kanun yararına bozma isteyen tebliğnamede;
Benzer bir olay sebebiyle, Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 25/06/2018 tarihli ve 2018/3419 esas, 2018/4618 karar sayılı ilâmında “….Dairemizin 06.04.2015 tarih ve 2015/4473-23011 sayılı ilâmı ve daha birçok kararında da belirtildiği üzere, dolandırıcılık suçunun, iradesi fesada uğratılan kişinin yatırmış olduğu paranın fail tarafından çekildiği anda tamamlanacak olması nedeniyle suç yerinin de menfaatin temin edileceği yer olacağından hareketle….” şeklinde belirtildiği üzere, somut soruşturma dosyasına konu olayda, müştekinin letgo isimli internet sitesi üzerinden beğendiği org müzik aletini satın almak için yaptığı görüşme sonucu gönderdiği paranın Akbank’a ait İzmir ilinde bulunan Güzelbahçe ATM cihazından çekildiğinin tespit edilmesi karşısında, haksız menfaatin temin edildiği yerin İzmir Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Sonuç Olarak
Dolandırıcılık suçunun mağduru olan kişi durumu ivedilikle kolluk birimlerine/savcılığa bildirilmelidir.
Dolandırıcılık suçu eğer banka aracılığı ile gerçekleşmiş ise ve henüz para söz konusu hesaba geçmemiş ise, banka durumdan anında haberdar edilerek söz konusu para üzerine hesapta bloke konulması talep edilebilir.
Ayıca uğramış olduğunuz maddi ve manevi zararlarınızı hukuk mahkemelerinde açacağınız tazminat davası ile sanıktan da talep edebilirsiniz. Tüm hukuki işlemler için mesai saatleri içerisinde bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bek Partners ceza hukuku konusunda uzman ceza avukatı kadrosu ile hizmet vermektedir. İnternet dolandırıcılığı suçu ile ilgili karşılaştığınız sorunlarda ofisimizle iletişime geçebilirsiniz.
